گوگل لایت هاوس (Google Lighthouse) یا فانوس دریایی گوگل یکی از کاربردی‌ترین ابزارهای گوگل است که استفاده از آن برای هر وب مستر یک ضرورت به حساب می‌آید. اما گوگل لایت هاوس چیست و چه کاربردی دارد؟ گوگل لایت هاوس یک ابزار کاربردی و رایگان است که با بررسی بخش‌های مختلف صفحات یک وب سایت، گزارش کاملی از عملکرد فنی آن در اختیار شما قرار می‌دهد تا با استفاده از آن بتوانید وب سایت خود را بر اساس استانداردهای گوگل بهینه سازی کنید. ابزار Lighthouse با ارزیابی دقیق و کامل یک وب سایت، ایرادات و اشکالات آن را پیدا کرده و سپس راه حل‌هایی را جهت بهبود و برطرف ساختن مشکلات فنی آن به شما ارائه خواهد داد.

احتمالا تا کنون برای شما نیز پیش آمده است که تمامی اصول و قوانین مربوط به سئو را در وب سایت خود اجرا کردید اما در صفحه نتایج گوگل، رتبه مطلوبی بدست نیاورده‌اید. گوگل لایت هاوس به شما کمک می‌کند تا وب سایت خود را با الگوریتم‌ها و استانداردهای گوگل همسو کرده و آن را به وب سایتی حرفه‌ای و کاربرپسند تبدیل نمایید. در ادامه این مطلب از پلتفرم حافظ به رایج‌ترین پرسش شما یعنی گوگل لایت هاوس چیست پاسخ داده و همه آنچه که باید درباره این ابزار کاربردی بدانید را مورد بررسی قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.

گوگل لایت هاوس چیست؟

برای پاسخ صریح و روشن به پرسش گوگل لایت هاوس چیست ابتدا بهتر است نگاهی به تعریف ساده گوگل درباره این ابزار کاربردی بیندازیم:«گوگل لایت هاوس یک ابزار رایگان، متن باز و خودکار جهت بررسی و بهبود عملکرد، کیفیت و تصحیح برنامه‌های راه اندازی شده در یک وب سایت است».بر اساس این تعریف ابزار Lighthouse بخش‌هایی از وب سایت که موجب افت عملکرد و رقم خوردن تجربه کاربری منفی می‌شوند را شناسایی کرده و آنها را در قالب یک گزارش جامع و کامل در اختیار شما قرار می‌دهد.

البته گوگل لایت هاوس به کیفیت بخش‌های مختلف سایت نمره‌ای از ۱ تا ۱۰۰ می‌دهد و در کنار آن راهکارهایی را جهت بهبود و افزایش کیفیت صفحات سایت نیز ارائه خواهد داد. بنابراین با استفاده از ابزار گوگل لایت هاوس می‌توانید وب سایت خود را به طور کامل مورد ارزیابی قرار داده و تمامی بخش‌های آن را مطابق با استانداردها و الگوریتم‌های گوگل بهینه سازی نمایید.

گوگل لایت هاوس چه کاربردی دارد؟

هنگامی که URL یکی از صفحات وب سایت خود را در گوگل لایت هاوس وارد می‌کنید، این ابزار شروع به انجام انبوهی از آزمایش‌ها بر روی صفحه موردنظر می‌کند تا گزارش جامع و کاملی از آن تهیه کرده و عملکرد صفحه را با شرح جزئیات کامل در اختیار شما قرار دهد. پس از تکمیل و ارائه گزارش می‌توانید مواردی که ابزار Lighthouse به آن اشاره کرده است را به طور مجزا مورد بررسی قرار داده و با مطالعه راهکارهای ارائه شده نیز نسبت به بهینه سازی صفحه موردنظر اقدام نمایید.

همانطور که اشاره کردیم، گوگل لایت هاوس میزان کیفیت یک صفحه را از طریق امتیازدهی از ۱ تا ۱۰۰ تعیین می‌کند؛ یعنی برای هر عاملی که مورد بررسی قرار می‌دهد یک امتیاز در نظر گرفته و آن را در قالب یک نمودار دایره با رنگ‌های مختلفی همچون سبز (عالی)، نارنجی (متوسط) و قرمز (ضعیف) نمایش می‌دهد. با مشاهده این امتیازات و مطالعه راهکارهای ارائه شده در گزارش گوگل لایت هاوس به راحتی و بدون نیاز به دانش فنی و تخصصی می‌توانید نقاط ضعف و قوت صفحات سایت خود را شناسایی کرده و آنها را برطرف نمایید.

گوگل لایت هاوس چه مواردی را ارزیابی می کند؟

سوال مهمی که اکنون ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که ابزار Lighthouse چه فاکتورهایی را در وب سایت مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد؟ گزارش گوگل لایت هاوس به پنج بخش مختلف تقسیم می‌شود که این موارد شامل:عملکرد (Performance)،بهترین اقدامات (Best Practices)،قابلیت دسترسی (Accessibility)،سئو صفحات (SEO)،وب اپلیکیشن‌های پیش ‌رونده (Progressive Web App).

هریک از این موارد با درج امتیاز و توضیح دقیق در گزارش گوگل لایت هاوس ذکر می‌شوند که بررسی آنها به شما کمک می‌کند تا وب سایت خود را مطابق با استانداردهای گوگل بهینه سازی کنید. با این حال نمرات ابزار Lighthouse به هر بخش ممکن است در طول زمان تغییر پیدا کند؛ زیرا گوگل دائما در حال به روزرسانی الگوریتم‌ها و معیارهای رتبه بندی خود بوده و بدیهی است که این تغییرات بر امتیازات گوگل لایت هاوس بی تاثیر نخواهند بود.نمره قابل قبول در گزارش گوگل لایت هاوس عددی بین ۵۰ الی ۸۹ بوده و نمره عالی نیز بین ۹۰ الی ۱۰۰ است. بنابراین هدف اصلی شما این است که در هر بخش امتیازی بین ۹۰ الی ۱۰۰ کسب کنید. حال بیایید نگاهی به جزئیات این پنج دسته مختلف در گزارش ابزار گوگل لایت هاوس بیندازیم:

عملکرد (Performance)

معیار «عملکرد» عمدتا به تحلیل و بررسی سرعت بارگذاری صفحات یک وب سایت و یا اپلیکیشن می‌پردازد. تمرکز گوگل لایت هاوس در این بخش ارزیابی سرعت دسترسی کاربران به محتوای صفحات سایت است که برای تحلیل آن ۶ فاکتور زیرا را مورد بررسی قرار می‌دهد:First Contentful Paint: مدت زمان بارگذاری و نمایش اولین متن یا محتوای تصویری برای کاربران،First Meaningful Paint: مدت زمان بارگذاری و نمایش محتوای اصلی سایت برای کاربران،Speed Index: مدت زمان بارگذاری عناصر بصری یک صفحه برای کاربران،Time to Interactive: مدت زمان برقراری تعامل کامل کاربران با عناصر و محتواهای موجود در یک صفحه،First CPU Idle: میزان این معیار زمانی اندازه گیری می‌شود که یک صفحه دارای تعامل حداقلی باشد و یا زمانی که فعالیت یک صفحه به قدر کافی پایین باشد تا بتواند ورودی کاربر را مدیریت کند،Estimated Input Latency: مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک صفحه از سایت و یا اپلیکیشن به درخواست کاربر پاسخ دهد؛ این مدت زمان در حالت ایده آل باید زیر ۵ ثانیه باشد.

گزارش بخش عملکرد گوگل لایت هاوس شامل قسمتی تحت عنوان Opportunities (فرصت‌ها) است که در آن پیشنهادات و راهکارهایی را جهت افزایش سرعت بارگذاری سایت ارائه می‌دهد. راهکارهای این بخش شامل اقداماتی همچون فشرده سازی حجم تصاویر، غیرفعال کردن CSSهای غیرقابل استفاده، فشرده سازی JavaScript، جلوگیری از افزایش اندازه بیش از حد DOMها، جلوگیری از Redirectها، کاهش منابع بلاک کننده رندرها و غیره است.

بهترین اقدامات (Best Practices)

گوگل لایت هاوس در این معیار خود ۱۶ فاکتور مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد که بخش عمده‌ای از آنها به مسائل امنیتی وب سایت مربوط می‌شوند تا بر اساس آخرین الگوریتم‌ها و به روزرسانی‌های گوگل توسعه یافته باشد. به عنوان مثال ابزار Lighthouse در این بخش بررسی می‌کند که وب سایت موردنظر از HTTPS استفاده می‌کند یا HTTP/2، آیا وب سایت دارای منابع ورودی امنی است، آیا وب سایت دارای لینک‌های غیرقابل نفود هست یا خیر. گوگل لایت هاوس در این بخش نیز در صورت یافتن مشکلات امنیتی، راهکارهایی را به شما پیشنهاد می‌دهد که با انجام صحیح و دقیق آنها می‌توانید سطح امنیتی وب سایت خود را افزایش دهید.

قابلیت دسترسی (Accessibility)

ابزار Lighthouse در این بخش میزان دسترسی وب سایت شما برای افراد دارای معلولیت را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. در این فاکتور عوامل مهمی همچون آیا لینک‌ها و گزینه‌های سایت در محل‌های مناسبی قرار دارند و به خوبی قابل نمایش و دسترسی هستند، آیا تصاویر دارای ویژگی‌های alt هستند (برای بازدیدکنندگان کم بینا که از فناوری کمکی مانند صفحه‌ خوان استفاده می‌کنند) و یا عناصر مختلف سایت از کنتراست رنگی کافی جهت بهبود خوانایی محتواها برای افراد دارای مشکل بینایی برخوردار هستند، به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند. بنابراین فاکتور قابلیت دسترسی میزان سهولت کار با وب سایت برای افراد دارای معلولیت جسمی را تحلیل و ارزیابی می‌کند.

سئو صفحات (SEO)

ابزار گوگل لایت هاوس در بخش سئو صفحات، معیارهایی را مورد بررسی قرار می‌دهد که بر رتبه بندی سایت توسط گوگل و میزان ترافیک آن دارای تاثیر مستقیم و قابل توجه هستند. این فاکتور تعیین می‌کند که آیا یک صفحه از سایت برای رتبه بندی نتایج موتورهای جستجو بهینه شده است یا خیر. برخی از این عوامل شامل سازگاری سایت با موبایل، تگ‌ها، توضیحات متا، چگونگی کراول یک صفحه از وب توسط موتورهای جستجو، رتبه بندی سایت در نتایج جستجو، وجود پلاگین‌های مضر و ناخواسته در سایت است.

وب اپلیکیشن‌های پیش ‌رونده (Progressive Web App)

وب اپلیکیشن‌های پیش رونده نیز آخرین فاکتوری است که در گزارش ابزار Lighthouse مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل مواردی همچون نحوه واکنش کدهای وب سایت، امکان کار آفلاین با سایت از طریق دسترسی به اینترنت، بارگذاری سریع سایت با اتصال ۳G و غیره است.این پنج بخش به صورت کامل و با شرح جزئیات کامل توسط گوگل لایت هاوس مورد بررسی قرار گرفته و در قالب یک گزارش به همراه پیشنهاداتی جهت رفع مشکلات احتمالی در اختیار شما قرار می‌گیرد. بنابراین این ابزار بیشتر از هر ابزار تحلیل و بررسی دیگری در آنالیز و رفع مشکلات وب سایت به شما کمک خواهد کرد.

چطور از گوگل لایت هاوس استفاده کنیم؟

سوالی که اکنون ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که چطور از گوگل لایت هاوس استفاده کنیم؟ یا چگونه می‌توانیم از این ابزار کاربردی جهت تحلیل و بررسی وب سایت خود استفاده نماییم؟ دسترسی به ابزار Lighthouse بسیار ساده است که در این بخش دو مورد از آسان‌ترین روش‌های استفاده از آن را به شما آموزش می‌دهیم:

مرورگر Google Chrome

استفاده از مرورگر Google Chrome ساده‌ترین روش‌ استفاده از ابزار Lighthouse جهت ارزیابی صفحات وب سایت است که برای کار با آن تنها کافی است مراحل ساده زیر را طی کنید:ابتدا صفحه موردنظر خود را در گوگل کروم باز کنید.بر روی صفحه راست کلیک کرده و گزینه Inspect را انتخاب کنید و سپس از بخش بالای صفحه جدید بر روی گزینه Elements کلیک نمایید.حال بر روی علامت >> در انتهای سمت چپ نوار بالای صفحه کلیک کرده و گزینه Lighthouse را انتخاب کنید.در صفحه جدید یکی از گزینه‌های Mobile یا Desktop را انتخاب کنید (هر گزینه به بررسی صفحه موردنظر در موبایل یا دسکتاپ رایانه می‌پردازد)حال گزینه Analyze Page Load را انتخاب کنید تا ابزار لایت هاوس فاکتورهای پنجگانه خود را در این صفحه مورد بررسی و تحلیل قرار داده و گزارش کاملی از آن ارائه دهد.

Google Lighthouse Extension

ابزار Google Lighthouse Extension نیز روش ساده دیگری برای استفاده از ابزار گوگل لایت هاوس از طریق مرورگر کروم است که برای راه اندازی آن باید مراحل زیر را طی کنید:ابتدا وارد Chrome Web Store شده و Lighthouse extension را به افزونه کروم خود اضافه کنید.سپس مرورگر خود را ری استارت کنید تا آیکون ابزار Lighthouse که شبیه به علامت پازل است در گوشه سمت راست نوار بالایی صفحه نمایان شود.صفحه‌ای که می‌خواهید بررسی کنید را در مرورگر باز کرده و سپس بر روی آیکون پازل کلیک کرده و گزینه Lighthouse را انتخاب نمایید.حال بر روی گزینه آبی رنگ Generate report کلیک کنید تا گزارش صفحه موردنظر تهیه شود.پس از تکمیل گزارش توسط گوگل لایت هاوس به صفحه گزارش هدایت می‌شوید و می‌توانید عناصر پنجگانه‌ای که توسط این ابزار درباره صفحه موردنظر بررسی شده‌اند را مشاهده کنید.

تفاوت Lighthouse با Page Speed Insight

اگر در حوزه طراحی وب فعالیت داشته باشید قطعا با سایر ابزارهای گوگل جهت بررسی عملکرد وب سایت همچون Page Speed Insight نیز آشنایی دارید. سوالی که اکنون ممکن است برایتان پیش آمده باشد این است که تفاوت Lighthouse با Page Speed Insight چیست و چرا باید از لایت هاوس برای ارزیابی وب سایت خود استفاده کنیم؟ Page Speed Insightsنیز مانند Lighthouse ابزاری پرکاربرد جهت بررسی عملکرد یک صفحه از وب است که پس از ارزیابی صفحه، توصیه‌هایی را جهت بهبود عملکرد آن در اختیار شما قرار می‌دهد. اما این دو ابزار دارای دو تفاوت عمده با یکدیگر هستند که شامل:

ابزار Lighthouse از داده‌های آزمایشگاهی برای ارزیابی عملکرد وب سایت استفاده می‌کند، در حالی که Page Speed Insights هم از داده‌های آزمایشگاهی و هم از داده‌های دنیای واقعی (از گزارش تجربه کاربر Chrome) جهت تحلیل عملکرد وب سایت استفاده می‌کند.ابزار Page Speed Insights تنها عملکرد (Performance) وب سایت را مورد بررسی قرار می‌دهد اما ابزار Lighthouse عملکرد وب سایت را بر اساس پنج فاکتور اصلی همچون سئو، امنیت و غیره به طور کامل ارزیابی می‌کند.با این حال شما می‌توانید از این دو ابزار کاربردی به صورت همزمان استفاده نمایید؛ یعنی از ابزار Lighthouse جهت بررسی کامل بخش‌های مختلف یک صفحه و از ابزار Page Speed Insights نیز تنها به منظور تحلیل عملکرد وب سایت و بهبود اشکالات آن استفاده نمایید؛ زیرا هر دو ابزار بسیار کاربردی و ارزشمند هستند و از همه مهم‌تر آنکه به صورت رایگان در دسترس قرار دارند.

جمع بندی

ما در این مطلب به پرسش رایج گوگل لایت هاست چیست و چه کاربردی دارد به طور کامل پاسخ داده و نحوه استفاده از آن را نیز به شما آموزش دادیم. همانطور که خواندید، Lighthouse یک ابزار رایگان و متن باز است که توسط گوگل جهت بررسی بخش‌های مختلف یک وب سایت راه اندازی شده است. گوگل لایت هاوس یک صفحه از وب سایت را بر اساس پنج فاکتور اصلی و مهم از جمله عملکرد، بهترین اقدامات، قابلیت دسترسی، سئو و وب اپلیکیشن‌های پیش رونده مورد ارزیابی قرار می‌دهد و نتیجه بررسی خود را در قالب یک گزارش جامع و کامل در اختیار شما قرار خواهد داد.